Er is geen exact aantal vallen dat als “normaal” kan worden beschouwd, aangezien dit sterk afhankelijk is van de ontwikkeling van elk individueel kind. Het hangt ook af van de omgeving en hoeveel een kind zich verplaatst. Over het algemeen kunnen peuters die net beginnen met lopen, meerdere keren per dag vallen, vooral als ze actief bezig zijn met verkennen en nieuwe bewegingen proberen. Dit kan variëren van een paar keer per dag vallen tot veel vaker, afhankelijk van het kind. Peuters zijn nieuwsgierig, actief en staan aan het begin van hun fysieke ontwikkeling. Het is dan ook geen verrassing dat vallen een vast onderdeel is van hun leerproces. Toch kan het soms verontrustend zijn als een peuter vaker valt dan normaal. In dit blog bespreken we de mogelijke oorzaken van frequent vallen bij peuters en waarom het verstandig is om in sommige gevallen de kinderfysiotherapeut te raadplegen.

Oorzaken van frequent vallen bij peuters

Normale fase in de ontwikkeling

Vallen hoort bij het proces van leren lopen. Peuters maken in deze periode enorme sprongen in hun motorische vaardigheden. Ze leren hun balans te bewaren, verschillende spieren te coördineren en hun lichaam in verschillende houdingen te plaatsen. Fouten, zoals vallen, maken deel uit van dit motorische leerproces. Dit gebeurt vaak rond de leeftijd van 12 tot 18 maanden, wanneer een peuter net begint met lopen of meer zelfvertrouwen krijgt in hun bewegingen.

Vertrouwen en angst

Soms heeft een peuter die veel valt, te maken met een combinatie van onzekerheid en angst. Ze willen misschien wel rennen of springen, maar het vertrouwen ontbreekt om dat met controle te doen. Dit kan de kans op vallen vergroten, zelfs als ze in principe motorisch in staat zouden moeten zijn om zich zonder problemen te verplaatsen.

Onrijpe spierontwikkeling

De spierkracht en coördinatie van peuters zijn nog niet volledig ontwikkeld. Vooral in de eerste jaren hebben ze tijd nodig om hun spieren sterker en efficiënter te maken. Het kan dus zijn dat ze af en toe uit balans raken omdat hun spieren nog niet genoeg kracht en coördinatie hebben om hen stabiel te houden, vooral bij het rennen of onverwachte bewegingen. Het is volkomen normaal dat kinderen in deze fase regelmatig vallen, maar als het buitengewoon vaak gebeurt, kan het wijzen op een achterstand in de motorische ontwikkeling.

Orthopedisch probleem

Er zijn verschillende orthopedische problemen die ervoor kunnen zorgen dat een peuter vaker valt. De meeste van deze problemen hebben te maken met de ontwikkeling van de spieren, botten of gewrichten, waardoor de balans en coördinatie van het kind verstoord kunnen worden. Kinderen die o.a.: met de voetjes naar binnen staan, op de tenen lopen of x/o-benen hebben kunnen last hebben van een probleem met orthopedische oorzaak. Lees hier meer over in ons blog over orthopedische oorzaken van veel vallen bij peuters.

Visuele problemen

Een van de oorzaken van vallen kan een probleem zijn met het zicht vermogen van de peuter. Als een kind moeite heeft met scherpstellen of diepte te beoordelen, kan dit hun vermogen om te navigeren in de ruimte beïnvloeden. Peuters vertrouwen sterk op hun gezichtsvermogen om obstakels te herkennen en zich in hun omgeving te verplaatsen. Als ze moeite hebben met het zien van deze obstakels, zullen ze vaker vallen. Wanneer je het idee hebt dat jouw kind moeite  heeft met zien dan is het verstandig om dit te laten testen bij het consultatiebureau, ze zullen je dan indien nodig doorverwijzen naar een oogarts.

Evenwichtsproblemen

Als er problemen zijn met het evenwichtsorgaan of het zenuwstelsel, kan dit ertoe leiden dat een peuter vaker valt. Dit kan veroorzaakt worden door repeterende (midden/binnen) oorontstekingen, een vertraging in de ontwikkeling van het vestibulaire systeem (het systeem dat zorgt voor de balans), of door neurologische problemen die de coördinatie van bewegingen beïnvloeden.

Motorische ontwikkelingsachterstand

In sommige gevallen kan het zo zijn dat veel vallen een symptoom is van een algehele motorische ontwikkelingsachterstand. Een motorische ontwikkelingsachterstand is een vertraagde of verstoorde ontwikkeling van de motorische vaardigheden bij een kind. Motorische vaardigheden verwijzen naar het vermogen om bewegingen en handelingen uit te voeren, zoals rollen, kruipen, lopen, rennen, springen, grijpen en schrijven. Een achterstand in deze ontwikkeling betekent dat het kind achterloopt op de verwachte ontwikkeling van deze vaardigheden voor hun leeftijd. Lees hier meer over in ons blog over de motorische ontwikkelingsachterstand.

Verkeerd schoeisel

Voor jonge kinderen die net leren lopen, is het essentieel om de juiste schoenen te kiezen. In de vroege stadia van de ontwikkeling van een kind, wanneer ze net beginnen met staan en stappen zetten, zijn hun voetjes nog in volle ontwikkeling. De verkeerde schoenen kunnen de natuurlijke ontwikkeling van de voet belemmeren, wat invloed kan hebben op hun houding, balans en de manier van lopen. Verkeerd schoeisel kan de kans op vallen vergroten. Daarom is het belangrijk om goed op te letten bij het uitkiezen van schoenen voor je kindje dat net leert lopen. Wil jij weten waar je op moet letten? Lees er meer over in ons blog over schoeisel bij net leren lopen.

Wanneer is het verstandig om de kinderfysiotherapeut in te schakelen?
Hoewel vallen normaal is voor peuters, is het verstandig om een kinderfysiotherapeut te raadplegen als je merkt dat:

  • Het vallen frequent en langdurig is.
  • Je kindje moeite heeft met alledaagse bewegingen zoals rennen, springen of opstaan.
  • Het kind niet lijkt te verbeteren, ook al oefenen ze al een tijdje.
  • Er andere symptomen zijn zoals spiertrekkingen, stijfheid of problemen met het gebruik van hun ledematen.
  • Er sprake is van een afwijkende stand van de onderbenen en/of voeten, of als je hierover twijfelt.

Onze kinderfysiotherapeuten kunnen laagdrempelig met je meekijken naar een mogelijke oorzaak en eventuele behandeling voor het vele vallen. Twijfel jij of je een afspraak nodig hebt? Neem gerust contact op, dan bespreken we samen of het raadzaam is om even langs te komen.